Birçok üniversite mezunu gençlerimiz girmediği sınav, aşındırmadığı kapı bırakmamasına rağmen hayatlarını sürdürebilecekleri düzeyde gelir sağlayan bir işe kavuşamamaktadır. Hem aileler için hem de üniversite mezunu gençlerimiz için 'işsizlik' olayı gerçek bir kanayan toplumsal yaradır.
Sorunun nedenleri ve sorumluları hakkında ciltler dolusu görüş yazılabilir. Ancak ortada bir gerçek var, o da konunu çok acil çözüm bekliyor olması ve beklemeye, savsaklamaya hiç tahammülünün bulunmamasıdır.
Diyebiliriz ki 'çağdaş devletin temel işlevlerinden biri vatandaşlarına onurlu yaşayabilecekleri istihdam imkanı yaratmaktır, dolayısıyla bu konu devletin işidir.' Devlet doğrudan veya dolaylı olarak en büyük istihdam imkanı yaratmaktadır. Ancak, geçmişin kamu istihdam politikaları bu kapının hemen hemen tamamen kapanmasına neden olmuştur. Peki bu şartlar çerçevesinde ne yapılabilir?
Özel sektörün daha çok yatırım yapması için ortamın hazırlanması ve teşvik sistemleri geliştirerek müteşebbis olmaya özendirilmesi herkesçe kabul edilen bir görüş. Ancak çözüm için başka alanlara da bakılması gerekir.
Sorgulanması gereken konuların başında üniversite ve yüksekokullarımızda verilen eğitimin niteliği gelmektedir. Bu noktada can alıcı sorumuzu sormak zorundayız. Yükseköğretim programlarında eksik olan ve ilave edilince istihdam problemlerine gerçek anlamda katkıda bulunacak konu nedir? Bizce bu sorunun cevabı yeterince 'girişimci olma ruhu'nun aşılanmaması ve düşünceleri pratiğe aktarma yeteneğinin geliştirilememesidir.
Girişimci olmak için gerçekçi olmak, kendine güvenen, risk alma, sebat, sabır, kararlılık, yaratıcılık v.b. gibi bazı niteliklere sahip olmak gerekir, fakat asıl önemlisi 'girişimci nasıl olunur?' bilgisidir. İnsanlar bu bilgiyi aileden veya çalıştıktan sonra kazanmaktadırlar. Ancak bu eğitim girişimcilerin her zaman başarılı olacaklarını garantilemez.
Bu yüzden 'nasıl girişimci olunur?' dersi şartlara bağlı olarak yükseköğretim programlarının son sınıflarına eklenmelidir. Mezunlar ister ücretli olarak başka bir kişi veya kuruluş için çalışsın, ister girişimci olarak hayatını sürdürmeyi hedeflesin 'nasıl girişimci olunur?' bilgisi onlara acı tecrübeyle öğreneceği birçok konuda tedbirli olmayı, neyi, nasıl yapacağı konusunda doğru karar vermeyi öğretecektir.
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme Başkanlığı'na (KOSGEB) bağlı Genç Girişimciliği Geliştirme Enstitüsü'nün başlattığı uygulama Türkiye ve özellikle üniversiteler için yeni bir vizyon yaratmaktadır. Program teorik bilgilerle desteklenmiş uygulama ağırlıklı 120 saatlik eğitim ve danışmanlığı ihtiva etmektedir.
İlk uygulaması bu yıl işletme ve ekonomi bölümlerinden mezun olacak son sınıf öğrencilerimiz için başlatılmış olup, altı aylık bir uygulamayı kapsayacaktır. İş kurma fikrini geliştirme, yapılabilirlik değerlendirilmesi, şirket stajı ve uygulamaya başlatma gibi aşamaları içeren programı tamamlayan öğrencilerimiz; yer seçiminden hedef pazar bulmaya, parasal kaynaklara ulaşmadan uluslararası teknolojiden yararlanmaya kadar her konuda gerekli hazırlığını yapmış ve 'fizibilitesi' uzmanlarca değerlendirilmiş bir projeye sahip olacaktır.
Bu programın uygulaması sonucunda, sadece dil bilen ve teorik bilgilerle donatılmış mezunlar vermenin ötesinde, ellerinde konunun uzmanlarınca değerlendirilip yapılabilirliği onaylanmış, KOSGEB tarafından kurumsal destek verilecek bir güncel proje ile hayat atılacak kişilerin yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Bize göre 'girişimci olma' ve bu konuda toplumun dinamiklerini harekete geçirme becerişini kazanma son derece önemlidir.

17 Ocak 2003/Dünya Gazetesi/Prof. Dr. Süleyman Türkel - Manisa Çağ Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü Müdürü