BİLİNÇLİ MESLEK SEÇİMİ VE KARİYER PLANLAMASI

Hepimiz, hayatımızın o en kritik ve çalkantılı yıllarında, meslek seçme kaygıları ve arayışları yaşadık. Dönemin sistemine göre uğraştık; başardık veya başaramadık bir yerlere ‘kapağı attık’ .

Bizlerle birlikte ailemiz de uğraştı, maddi manevi emek verdi. Kimimiz doktor, kimimiz polis, kimimiz öğretmen, kimimiz mühendis olduk. Ancak doktor olması gereken teknisyen, fizik mühendisi olması gereken doktor oldu. Yani bir yerlerde hata yaptık. Ya da seçtiğimiz meslekte hata yapmadık ama Türkiye’nin şartları, seçtiğimiz meslekte bize engel oldu. Örneğin: Şehir ve Bölge Planlamacısı olduk, belediyelerde yer bulamadık.

Artık çok bilinçli olmanın zamanı geldi. Meslek seçimi ve kariyer planlaması ile ilgili başarılı çalışmalar yapılmaya başlandı. Bu gibi çalışmalar gelişerek devam ediyor.

Meslek seçimimizi, ilgi alanımıza, becerilerimize, kişiliğimize ve zeka gelişimimize uygun  olarak yaptığımız zaman mutlu olma şansımız artıyor.

Aşağıda verilen soruların cevapları elimizde olsa, harcanan emeklerin nerelere gittiğini,anlamak ve doğru bir planlama yapabilmek, gerek bireysel açıdan gerek karar vericiler açısından, biraz daha mümkün olabilirdi diye düşünüyorum.

Sorular:

• Kişilerin hangi yaşta olurlarsa olsunlar, mezun oldukları okullarla yaptıkları işler birbirleri ile bağlantılı mı?
• Kişiler çalıştıkları  işten mutlular mı?
• Bir öğrencinin 4 yıllık bir üniversiten mezun olması için devletin verdiği mali destek ne kadardır?
(Bir devlet üniversitenin standart bölümünde okuyan bir öğrencinin, hiç sınıfta kalmaması koşulu ile, devlete  4 yıllık maliyeti devlete 8.000.- USD olduğu araştırmalar sonucu saptanmıştır.)
• Velilerin öğrenciyi okutabilmek için yaptıkları harcama nedir?

Buna bağlı olarak;
• Üniversite bölümleri ile ilgili  ÖSYM’nin açıkladığı puanlar gerçeği yansıtmakta mıdır?
• Bölümlere olan talep doğru hesaplanabilmiş midir?

Okuduğu bölümle ilgili çalışmayan veya çalışamayan kişilerin sayıları oldukça fazladır. Sırf bir üniversitede okusun diye veli ve öğrenci son derece zor dönemler yaşayabilmektedir, gereksiz harcamalara girebilmektedir. Üniversite mezunu olmak kişiye  mutlaka çok şey kazandıracaktır ancak, okuduğu bölümle ilgili çalışmadığı için belki de kendisine başta zaman ve para olmak üzere bazı şeyleri de  kaybettirecektir.

03/02/2002 tarihli Sabah gazetesinde Genetikçi Pantoloncu diye bir başlık dikkatimi çekti. Hayatlarından çok mutlu bir çift gururla kendilerini takdim ediyorlardı. Alt başlık da yaratıcı çift diye atılmıştı:

Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Mezunu bir bayan, yüksek lisansını ODTÜ’de Moleküler Genetik üzerine yapmış. Şimdi pantolon tasarımcısı olarak çalışıyor.

İnsanlar kariyer seçiminde özgürdürler. Ancak devletin bu kişi için harcadığı eğitim masrafları bizim gibi sade vatandaşın cebinden vergi olarak çıkmaktadır.

Diğer yandan, farklı alanlarda aldığı eğitimi olumlu bir şekilde yönlendirmiş, tüm eğitim alanlarını ustalıkla kullanmış örnekler de vermek mümkün elbette. Bu konu için sitemizin ne okudu ne oldu bölümünü inceleyebilir, bu bölüme kendi mesleki yaşantılarınızı da katabilirsiniz.

Özgüvenli,  yetişkin ve mutlu bireyler topluluğu olabilmek için meslek seçimine gereken önemi vermek ve doğru kariyer planlaması yapabilmek gerekir. Meslek seçimi ve kariyer planlaması bir süreçtir. Bu nedenle sadece sınav dönemine sıkıştırılmaması gereken bir çalışma gerektirir.

Bu süreci bilinçli olarak yaşamak, gerekli alt yapı bilgilerini edinmek için araştırmak,

• meslekler hakkında yeterli bilgiye sahip miyim?
• okuduğum  bölüm beni ilerde hangi  mesleklerle buluşturabilir?
• ileride farklı mesleki alanlara kayarsam, o güne kadar edindiğim altyapıyı nasıl kullanırım?  gibi sorulara yanıt aramak, bizleri belirsizlikten biraz olsun kurtarır, ve bu zor dönemde, meslek seçimi gibi önemli bir  işi biraz olsun eğlenceli bir hale getirebilir.

Saygılarımla,
Dilek Köseoğlu